Artykuły


tytuł
autor
treść
 

Artykuły

Lejre – zapomniane królestwo Północy
MICHAŁ GNIADEK-ZIELIŃSKI

Lejre – zapomniane królestwo Północy

Entuzjaści kultury staronordyckiej doskonale znają szwedzką Uppsalę, którą to według Snorriego Sturlussona władać miał sam Odyn. Stąd wywodzić się mieli norwescy Ynglingowie. Nie mniejszą rolę w średniowiecznej wyobraźni Skandynawów odgrywało jednak Lejre, o którym dziś, poza Danią, mało kto pamięta.

O Lechu, Czechu i Rusie – nie taka sobie średniowieczna bajeczka*
MICHAŁ GNIADEK-ZIELIŃSKI

O Lechu, Czechu i Rusie – nie taka sobie średniowieczna bajeczka*

Opowieść o trzech braciach od XIX w. należy do kanonu polskich legend. Czy jesteśmy jednak w stanie wskazać jej źródła? Tak. I wszystko wskazuje na to, że sięgają one głębiej, niż mogłoby się na pozór wydawać.

Chrobry, Wojciech i inni „wariaci”
MICHAŁ GNIADEK-ZIELIŃSKI

Chrobry, Wojciech i inni „wariaci”

Choć dziś Bolesława Chrobrego postrzegamy przede wszystkim jako hardego wojownika, który poił konie w Odrze i Dnieprze, to należy pamiętać, że należał do zupełnie niezwykłego środowiska apokaliptycznych radykałów, którzy chcieli budować nową epokę w dziejach świata.

Magnus Haroldson, komes Wrocławia i Mazowsza – syn ostatniego anglosaskiego władcy Anglii w Polsce?
RAFAŁ GUMIŃSKI

Magnus Haroldson, komes Wrocławia i Mazowsza – syn ostatniego anglosaskiego władcy Anglii w Polsce?

Jakie przesłanki świadczą o tym, że nierozpoznana do dziś, wspominana w kronice Anonima zw. Gallem postać komesa wrocławskiego i mazowieckiego o imieniu Magnus może być identyfikowana z Magnusem Haroldsonen, synem ostatniego anglosaskiego króla Anglii Harolda II Godwinsona?

Pogańskie noże ofiarne czy ekwipunek zielarki? Noże wolutowe w społeczności słowiańskiej
JAKUB KAROL PAWLICKI

Pogańskie noże ofiarne czy ekwipunek zielarki? Noże wolutowe w społeczności słowiańskiej

Noże wolutowe znajdowane są na stanowiskach datowanych na okres poprzedzający powstanie państw środkowoeuropejskich. Ich zagadkowość przejawia się w niewielkiej liczbie znalezisk i przypisaniu im specyficznej funkcji. Jakie było przeznaczenie noży? Czy uśmiercano nimi zwierzęta ofiarne? Czy wyszły z użytku wskutek przyjęcia nowej wiary? Próbą odpowiedzi na te pytania jest poniższy artykuł.

Wszy, barbarzyńcy i wiarygodność źródeł
DR HAB. ALEKSANDER PAROŃ, PROF. IAiE PAN

Wszy, barbarzyńcy i wiarygodność źródeł

Odróżnienie wiarygodnej informacji od fałszu w opisach barbarzyńców, sporządzonych przez ich bardziej wyrafinowanych sąsiadów, nie jest zadaniem łatwym. Więcej nawet, bywa tak, że prawdziwa informacja może być przedmiotem świadomej manipulacji.

Harold Godwinson – ostatni król anglosaskiej Anglii
RAFAŁ GUMIŃSKI

Harold Godwinson – ostatni król anglosaskiej Anglii

Mimo stosunkowo długiej i intensywnej kariery politycznej ostatni koronowany anglosaski władca rządził jedynie przez niecały rok. Jego krótkie panowanie upłynęło pod znakiem walk z pretendentami do tronu: królem Norwegii Haraldem III Surowym i Wilhelmem, księciem Normandii. Śmierć Harolda w bitwie pod Hastings w 1066 r. była jednocześnie końcem historii anglosaskiej Anglii.

 Sprawozdanie z Konferencji ,,Wielka Lechia – wielka ściema”
NATALIA JOANNA BOREK

Sprawozdanie z Konferencji ,,Wielka Lechia – wielka ściema”

W dniach 9-10 lutego 2023 roku w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie odbyła się Interdyscyplinarna Konferencja Popularnonaukowa towarzysząca wystawie czasowej ,,Wielka Lechia – wielka ściema”. Każdy z referujących podszedł do zagadnienia wielkolechickiego mitu z innej perspektywy, tłumacząc czynniki wpływające na powstawanie i popularność tego typu zjawisk, wskazując na zagrożenia, jakie niosą ze sobą teorie pseudonaukowe oraz dając początek dyskusji na temat szczególnej potrzeby rzetelnej edukacji i popularyzacji historii.

Podstęp Olafa Świętego w Saudungssundzie
DR RAFAŁ RUTKOWSKI

Podstęp Olafa Świętego w Saudungssundzie

W walce o władzę nad Norwegią król Olaf Święty stoczył potyczkę morską z jarlem Haakonem Młodszym. Wygrał ją podstępem: jego wojownicy udawali kupców, dzięki czemu łodzie przeciwnika same wpłynęły w zasadzkę.

Wielka Lechia czy… „Wielka Wandalia”? Dylematy dawnych dziejopisów
ARTUR FORYT

Wielka Lechia czy… „Wielka Wandalia”? Dylematy dawnych dziejopisów

W temacie wielkolechickim powiedziano już chyba dość. Pomijając jednak sprawę autentyczności lub zafałszowania tej – wywołującą wciąż duże emocje – kwestii, warto przyjrzeć się źródłom z epoki starożytności oraz ich średniowiecznym interpretacjom i zastanowić się, kogo tak naprawdę autorzy mieli na myśli, opisując mieszkańców ziem nad Wisłą, Odrą i Bugiem. Wygląda bowiem na to, że zamiast słowiańskich Lechitów widzieli w nich raczej… germańskich Wandalów.

1 2 3 4 5 6 następna