Artykuły
Artykuły
DR KAMIL KAJKOWSKI
Religia Polan – „biała plama” na przedchrześcijańskiej mapie Europy? Część 2: Źródła nie tylko pisane
Zastanawiając się, dlaczego historycy z tak dużą rezerwą podejmują temat wierzeń mieszkańców dawnej Polski, pytaliśmy o brak takiej powściągliwości w studiach nad chrystianizacją tych ziem. I mimo że do pierwszego z tych problemów coraz częściej sięga się, korzystając z wyników prac wykopaliskowych, to dorobek archeologii religii wciąż pozostaje niezauważony. A szkoda.
MICHAŁ OSTROWSKI
Polowania na drobną zwierzynę
Nasi przodkowie we wczesnym średniowieczu (jak i w większości okresów historycznych) żyli w zgodzie z naturą. Drobną zwierzynę truli, łapali na lepy, w siatki, wnyki i pułapki. Brali też tylko tyle, ile było im trzeba. Z drobnej zwierzyny głównie futra, z których handlu słynęło państwo Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Z większej – mięso i nie tylko.
DR PIOTR PRANKE
Niewolnictwo w Europie Środkowej w IX-XI wieku
W stuleciach IX-XI niewolnictwo na terenie Europy Środkowej było zjawiskiem powszechnym. Niewolnikami byli jeńcy pojmani podczas działań militarnych, ludzie przekazani na własność Kościołowi wraz z całymi rodzinami czy słudzy pracujący na rzecz władcy i wspólnot klasztornych we wsiach służebnych. Mimo skojarzeń ze starożytnym Rzymem – posiadało ono nieco inny charakter od antycznego.
MICHAŁ OSTROWSKI
Rzecz o rybakach we wczesnym średniowieczu
Tłuste, smaczne, postne. Łowione w wiklinowe kosze i na ostre ościenie. Ważne dla naszych przodków we wczesnym średniowieczu, choć ci, którzy zajmowali się ich dostarczaniem, nie byli zbyt szanowani, a nawet, nimi pogardzano. Dzielni, choć biedni – rybacy wczesnego średniowiecza łowili drobne śledzie oraz jesiotry o masie większej niż ówczesne krowy.
PATRYK GUJDA
Wojny saskie Karola Wielkiego
Wojny Karola Wielkiego z Sasami ciągnęły się, z krótkimi przerwami, przez znaczną część jego życia. Jego ambicją było nie tylko zabezpieczenie granic swojego państwa, ale trwałe podporządkowanie sobie sąsiadów. Konflikt odcisnął się wyraźnym piętnem na wizerunku tego władcy, a jego historia odegrała istotną rolę w kształtowaniu niemieckiej tożsamości w późniejszych wiekach.
MARTA GRACZYŃSKA
Dzieje katedry krakowskiej od XI do XIII w.
Kościół koronacyjny królów polskich i ich nekropolia, świątynia, której biskup przez kilka stuleci w historii Królestwa Polskiego był jednym z najważniejszych dostojników kościelnych w kraju. Tak kojarzy się katedra krakowska. Jej dzieje sięgają do roku 1000 i są niezwykle burzliwe. Wpłynęły na kształt świątyni, która do dziś góruje nad wzgórzem i miastem.
MARCIN SŁOWIK
Tajemniczy bohater historii. Ardagast i Bizantyjczycy
Pojawienie się Słowian, nowego przeciwnika Cesarstwa wschodniorzymskiego, szybko zostało odnotowane na kartach bizantyjskich źródeł. Dzieje Bałkan w VI i VII wieku niosą za sobą wiele tajemnic, do których należy historia Ardagasta, charyzmatycznego wojownika na czele grupy Słowian. Historia jednego z licznych takich wodzów w tym czasie, choć nielicznych, o których wprost mówią źródła.
DR KAMIL KAJKOWSKI
Religia Polan – „biała plama” na przedchrześcijańskiej mapie Europy? Część 1: Czy tylko brak źródeł?
Religie pogańskich Słowian należą do słabo naświetlonych przez źródła, a tym samym badania nad nimi należą do trudnych (o ile w ogóle możliwych). W kontekście postulowanego niedoboru tych źródeł pewne nadzieje wiąże się z terenami Słowiańszczyzny nadbałtyckiej i dawnej Rusi. Pozostałe obszary Słowiańszczyzny stanowią jednak białą plamę na mapie Europy wczesnego średniowiecza. Czy na pewno?
WOJCIECH BREJNAK
Chrzest Chlodwiga, króla Franków
Zmiana wyznawanej wiary dla każdego ludu ma ogromne znaczenie i wiąże się z licznymi problemami. Jednak kiedy do głosu dochodzi polityka, nawet pogański władca barbarzyńskich Franków może dostrzec korzyści płynące z przyjęcia chrztu. Czy król Chlodwig uległ faktycznemu nawróceniu, czy może było to jedynie propagandowe posunięcie?
DR HAB. PROF. UŚ JAKUB MORAWIEC
Jak historycy zmieniali swoje podejście do sag
Staroskandynawskskie sagi – literackie opowieści o legendarnych lub historycznych bohaterach, budziły zainteresowanie historyków od momentu powstania współczesnej nauki historycznej. Początkowo bezkrytycznie wierzono informacjom w nich zawartym. Później uznano sagi za niewiarygodne. Obecnie znów postrzega się je jako wartościowe źródła historyczne, jednak podchodzi się do nich ostrożnie.
Portal prowadzony przez
Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnieul. Kostrzewskiego 1, 62-200 Gniezno
t: 61 426 46 41
e: wczesnesredniowiecze@muzeumgniezno.pl