Aktualności

Zakład Studiów Średniowiecznych Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk organizuje spotkania poświęcone szeroko pojętej tematyce średniowiecza. W maju 2023 r. przewidziane są cztery zebrania, a najważniejsze, że do wzięcia udziału organizatorzy zapraszają chętnych spoza swej placówki. 

Przypomnijmy, że Zakład Studiów Średniowiecznych jest spadkobiercą idei i dorobku swoich poprzedników: dwóch pracowni skupiających w ciągu dziesięcioleci wybitnych mediewistów, w tym Tadeusza Manteuffla, Bronisława Geremka, Jerzego Dowiata, Stanisława Trawkowskiego czy Stanisława Byliny. Obecnie kierownikiem zakładu jest prof. Zbigniew Dalewski, specjalista z zakresu badań nad koronacjami i ich ceremoniałem oraz w ogóle władzą w średniowieczu. W zakres zainteresowań badawczych pracowników i współpracowników zakładu wchodzą głównie następujące zagadnienia:
•  strategia polityczna i dynastyczna nowych władztw we wczesnym średniowieczu;
•  ideologie i tożsamości – polityczne, religijne, miejskie;
• warsztaty (ze szczególnym uwzględnieniem retoryki/topiki i auctoritates) średniowiecznego hagiografa, historiografa i autora pochwały miasta.

Powyższych zagadnień dotyczą również spotkania członków zakładu odbywające się w sali nr 18 Instytutu Historii PAN przy Rynku Starego Miasta 29/31 w Warszawie zawsze o godzinie 10.30. Istotne jest to, że mile widziane i zapraszane są osoby z zewnątrz. Na maj zaplanowano cztery spotkania, w tym jedno poświęcone nowościom mediewistycznym (31 maja). 

W środę 10 maja referat o rozwoju lokalnych kultów świętych w Polsce do końca XII wieku wygłosi dr hab. Grzegorz Pac, pracownik Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Jego zainteresowania badawcze obejmują wcześniejsze średniowiecze, a zwłaszcza kwestie roli społecznej kobiet, queenship, ideologii władzy, a także monastycyzmu, hagiografii, kultu świętych i Marii Panny. Jego dysertacja obroniona w 2011 r. dotyczyła piastowskich żon i córek. W 2013 r. ukazała się drukiem w serii „Monografie FNP”, a książka uzyskała Nagrodę im. Aleksandra Gieysztora oraz nagrodę wydziałową Clio.

Dr hab. Grzegorz Pac jest też kierownikiem polsko- norweskiego projektu „Zasoby symboliczne i struktury polityczne na peryferiach. Legitymizacja elit w Polsce i Norwegii, ok. 1000 – 1300” (Elites) który jest realizowany przez Uniwersytet Warszawski (Wydział Historii) i Uniwersytet w Oslo (Instytut Archeologii, Konserwacji i Historii) oraz finansowany z funduszy norweskich, w ramach konkursu Narodowego Centrum Nauki GRIEG. Projekt skupia się na sposobach i środkach, którymi posługiwali się członkowie elit politycznych dwóch peryferyjnych regionów Europy (Norwegii i Polski) w celu manifestowania swojej władzy i przywilejów wobec reszty elit jak i swoich poddanych. Owe publiczne roszczenia do władzy, tj. ich ideologiczne uzasadnienie i legitymizacja w oczach innych, były kluczowym problemem politycznym w społeczeństwach średniowiecznej Europy pozbawionych trwałych instytucji i silnych struktur państwowych. Stąd też środowy referat Grzegorza Paca będzie zawierał odniesienia do sytuacji norweskiej. 

Udział we wspomnianym projekcie jako jego asystent bierze dr Karolina Morawska, która w środę 17 maja wygłosi wykład o seksualności w średniowiecznej Polsce. Temat wystąpienia wiąże się z jej dysertacją obronioną w październiku 2022 r. Jednak zainteresowania badawcze historyczki obejmują nie jedynie seksualność wieków średnich, ale również nienormatywne kultury seksualne w Polsce w latach 70. i 80. XX w.

Z kolei tydzień później, w środę 24 maja, będziecie mieli okazję posłuchać o „Historii Zdobywcy Świata”, czyli arcydziele literatury perskiej opisującym szczegółowo podbój Persji przez Mongołów w XIII w. „Historia Zdobywcy Świata” to nieocenione źródło, ponieważ zostało napisane na podstawie relacji tych, którzy ocaleli z inwazji mongolskiej. Jego autorem jest Dżuwejni – Pers, zarządca Bagdadu po jego zdobyciu przez mongolską armię chana Hulagu w 1258 r., ale też oficjalny historyk Imperium Mongolskiego.  Wykład wygłosi Jan Jelinowski, absolwent Wydziału Historii na Uniwersytecie Paris 1 Panthéon-Sorbonne, który przygotowuje rozprawę doktorską poświęconą właśnie dziełu Dżuwejniego. 

Zapraszamy chętnych na spotkania, a ich organizatorom podpowiadamy, że ze względu na interesujący program warto przeprowadzać je w trybie online.

________________
Ewelina Siemianowska (ur. 1981) historyk i archeolog, oba kierunki ukończyła na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Interesuje się wczesnym średniowieczem, w tym zwłaszcza osadnictwem i komunikacją, którym poświęciła szereg artykułów naukowych. Jest redaktorem portalu wczesneśredniowiecze.pl.

Powyższy artykuł jest chroniony przez przepisy prawa autorskiego.
Redakcja wyraża zgodę na kopiowanie i przedrukowywanie tylko całości artykułu pod warunkiem zamieszczenia imienia i nazwiska autora, informacji o nim oraz informacji o źródle (link do wczesneśredniowiecze.pl).