Aktualności

W dniach od 27 do 28 października 2021 r. odbędzie się konferencja „Stan i potrzeby badań nad wczesnośredniowiecznym garncarstwem w Polsce", której organizatorem jest Ośrodek Archeologii Średniowiecza Krajów Nadbałtyckich Polskiej Akademii Nauk w Szczecinie. Udział w niej weźmie kilkunastu badaczy reprezentujących kilka ośrodków naukowych z całej Polski, a ich wystąpień będziecie mogli wysłuchać online. 

Fragmenty naczyń glinianych to najczęściej odkrywany przez archeologów materiał i dlatego nazywany przez nich masowym, a pospolicie „masówką”. Z uwagi na jego liczebność oraz informacje jakie zawiera, niektórzy badacze mówią o nim jak o „ciele” średniowiecza, zaś organizatorzy konferencji użyli określenia „alfabet archeologa”. I słusznie, bo jest to często „jedyne źródło archeologiczne, którym dysponujemy i którego analiza pozwala na studia o charakterze syntetycznym, na określenie chronologii czy śledzenie związków i relacji kulturowych”. Studia te są ostatnio coraz częściej wspomagane przez wyniki licznych metod specjalistycznych, które „pozwalają na uzyskanie nowych danych dotyczących np. techniki i technologii produkcji, sposobów użytkowania i przeznaczenia naczyń glinianych”.

Nie bez przyczyny pomysł konferencji zrodził się wśród pracowników Ośrodka Archeologii Średniowiecza Krajów Nadbałtyckich Polskiej Akademii Nauk w Szczecinie. Prace nad monografią tutejszego Wzgórza Zamkowego zaowocowały opracowaniem przez Władysława Łosińskiego i Ryszarda Rogosza nowej typologii wczesnośredniowiecznych naczyń glinianych dla Pomorza Zachodniego, w tym ich chronologii, a na tej podstawie metody synchronizacji nawarstwień i poziomów osadniczych. Wypracowany przez wspomnianych badaczy schemat typologiczno-periodyzacyjny został opublikowany w kilku artykułach w latach 80. XX w. i od tego momentu zaczął funkcjonować w praktyce badawczej archeologów zajmujących się nie tylko dziejami Pomorza, ale i pozostałych regionów Polski. 

Stąd też wypływa cel prezentowanej konferencji, którym wedle słów organizatorów „jest to, aby archeolodzy zajmujący się studiami nad ceramiką czy w szerszym ujęciu – nad wczesnośredniowiecznym warsztatem garncarskim – w różnych obszarach Polski, mogli zaprezentować swoje pomysły, ustalenia, sposoby badań, metody datowania tej najpowszechniejszej kategorii źródeł. Jednak nadrzędnym zadaniem konferencji jest próba ujednolicenia metod opisu naczyń, co posłużyć ma unifikacji ich klasyfikacji w ramach regionów geograficznych lub geograficzno-historycznych. Ważnym elementem jest także zapoznanie się ze stosowanymi przez różnych badaczy metodami specjalistycznymi wspomagającymi studia nad wczesnośredniowieczną ceramiką”.

W szerszej perspektywie taka „próba ujednolicenia schematów opisu naczyń będzie istotnym krokiem w rozwoju badań nad wczesnośredniowieczną ceramiką naczyniową z ziem polskich, a tym samym być może pozwoli na synchronizację oddalonych od siebie kontekstów kulturowych, z jakich pochodzi porównywany materiał ceramiczny”. Innymi słowy, czyli przekładając z języka archeologów na język osób zainteresowanych wczesnym średniowieczem, wnikliwe porównanie materiału ceramicznego powinno przybliżyć nam poczynania ówczesnych społeczności. Jak? Tego dowiecie się biorąc udział w obradach tej ciekawie zapowiadającej się konferencji za pośrednictwem platformy MS Teams. Program konferencji oraz przydatne linki znajdziecie na oficjalnej stronie Ośrodka Archeologii Średniowiecza Krajów Nadbałtyckich Polskiej Akademii Nauk w Szczecinie  na Facebooku.

Gorąco zapraszamy !!!

________________
Ewelina Siemianowska (ur. 1981) historyk i archeolog, oba kierunki ukończyła na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Interesuje się wczesnym średniowieczem, w tym zwłaszcza osadnictwem i komunikacją, którym poświęciła szereg artykułów naukowych. Jest redaktorem portalu wczesneśredniowiecze.pl.