Aktualności

W dniach 21-22 września 2021 r. w Instytucie Kultury Europejskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Gnieźnie odbędzie się 21 spotkanie z cyklu Funeralia Lednicko-Gnieźnieńskie. Stanowi one kontynuację "Funeraliów Lednickich", które przez 20 lat odbywały się w Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. Jest to wyjątkowe wydarzenie naukowe, a to ze względu na jego  wybitnie interdyscyplinarny charakter „spajający” badania archeologiczne i antropologiczne. 

Systematyczne spotkania archeologiczno-antropologiczne znane jako „Funeralia Lednickie” zostały zapoczątkowane jeszcze w latach 90. ubiegłego wieku przez prezentację podsumowującą interdyscyplinarne badania na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku w Dziekanowicach. Od samego początku prezentowano na nich najnowsze badania, ich wyniki oraz zastosowane metody badawcze, ale również dyskutowano pojawiające się w toku badań problemy. Podczas „Funeraliów Lednickich” dochodziło zatem do bezpośredniej dyskusji archeologów i antropologów, czyli przedstawicieli dwóch dyscyplin naukowych zajmujących człowiekiem, choć w odmienny sposób. Pierwsi z wymienionych koncentrują się bowiem na aspekcie materialnym (humanistycznym) kultury człowieka, drudzy zaś bardziej – co zrozumiałe – na aspekcie biologicznym.

Potrzeba badań interdyscyplinarnych wynika z biokulturowego wymiaru poznania człowieka, który w toku procesów ewolucyjnych uzyskał wyjątkowe i specyficzne cechy biologiczne, psychiczne i kulturowe, odróżniające go od innych gatunków. Takie podejście okazało się atrakcyjne również dla innych badaczy – w corocznych spotkaniach udział brali też historycy, antropologowie kultury, etnografowie, językoznawcy, kulturoznawcy, fizycy, chemicy, biolodzy molekularni, geolodzy, palinolodzy, archeozoolodzy i przedstawiciele szeregu innych dyscyplin. W warsztatach funeralnych brali też udział goście z Ukrainy, Czech, Słowacji, Niemiec, Szwecji, Litwy, Włoch. Do 2017 r. udało się zorganizować 20 tematycznych spotkań, a zaprezentowane podczas nich wystąpienia opublikować w 18 bardzo ciekawych tomach.

Po niewielkiej przerwie w 2020 roku z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Antropologicznego powrócono do tej inicjatywy. Z racji miejsca i trzeciego współorganizatora, którym zostało Instytut Kultury Europejskiej UAM w Gnieźnie, niewielkiej zmianie uległa też nazwa spotkań funeralnych. Nawiązując do tradycji, a jednocześnie wskazując nowe miejsce ich odbywania, Funeralia przybrały nazwę „Funeralia Lednicko-Gnieźnieńskie”. Organizatorami wydarzenia są: Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, Polskie Towarzystwo Antropologiczne  oraz Instytut Kultury Europejskiej UAM w Gnieźnie. Termin ulegał sukcesywnym przesunięciom związanym z sytuacją epidemiologiczną spowodowaną SARS-CoV-2. 

Tegoroczna konferencja adresowana jest nie tylko do doświadczonych badaczy, ale przede wszystkim do młodych naukowców, a także studentów, którzy będą mieli możliwość zapoznania się z różnorodnymi technikami badawczymi i odmiennymi metodologiami badań podczas warsztatów naukowych, które mają się stać nieodłączną częścią Funeraliów. Warsztaty te dotyczyć będą nowoczesnych technik digitalizacji zbiorów kostnych, przy wykorzystaniu skanerów światła strumieniowego.

Podczas dwudniowej konferencji, zaprezentowanych zostanie 17 wyselekcjonowanych przez Komitet Naukowy referatów, prezentujących wyniki badań interdyscyplinarnych populacji ludzkich z różnych okresów dziejów i obszarów. Organizatorzy udostępnili nie tylko program imprezy, ale także abstrakty wystąpień. Wśród nich znajdą coś również dla siebie miłośnicy wczesnego średniowiecza: zachęcająco zapowiada się analiza szczątków kostnych pochodzących z cmentarzyska w Starorypinie Prywatnym, w woj. kujawsko-pomorskim. Jest ono przez archeologów datowane na XI w. i uznawane za dowód wczesnej chrystianizacji ziemi dobrzyńskiej. Antropolodzy przyjrzeli się miernikom przeżywalności, stopniowi przystosowania do warunków życia oraz płodności i wielkości rodziny w żyjącej tu we wczesnym średniowieczu populacji. 

Z kolei referaty wygłaszane w ramach Konferencji przez młodych naukowców (do 35 r. życia) objęte zostaną oceną konkursową. Komisja konkursowa wyłoni pięć najlepszych referatów. Zwycięzcy konkursu będą mieli możliwość opublikowania wyników swoich badań w czasopiśmie Anthropological Review, objętym listą MNiSW. Artykuły opublikowane zostaną w wersji on-line na stronie internetowej (https://content.sciendo.com/view/journals/ anre/anreoverview.xml).

Więcej o tym ciekawym wydarzeniu naukowym dowiecie się z jego oficjalnej strony na Facebooku. 

________________
Ewelina Siemianowska (ur. 1981) historyk i archeolog, oba kierunki ukończyła na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Interesuje się wczesnym średniowieczem, w tym zwłaszcza osadnictwem i komunikacją, którym poświęciła szereg artykułów naukowych. Jest redaktorem portalu wczesneśredniowiecze.pl.