+
Artykuły
Artykuły
ARTUR FORYT
Migracje barbarzyńców, czyli dzieje wędrówki Gotów. Część 1. Ze Skandynawii nad Dunaj
W ostatnich czasach używa się, a nawet nadużywa, terminu „migracja” w kategoriach wręcz ekspansji danej grupy ludności. Pamiętając o szczególnym kontekście współczesnym tego fenomenu, warto – sięgając głęboko wstecz do dawnych epok – przekonać się, że początkowe zwykłe przemieszczenie się zorganizowanych grup etnicznych lub społecznych, może w ekstremalnych okolicznościach spowodować trudne do przewidzenia skutki. Klasycznym przykładem jest historia migracji Gotów, która na skutek szczególnych okoliczności przybrała z czasem znamiona ekspansji, zmieniając na zawsze oblicze Europy.
Cezary Namirski
Świt wolnej Sardynii – początki czterech królestw
Średniowieczne dzieje Sardynii, drugiej największej wyspy Morza Śródziemnego, były niezwykle burzliwe – na przestrzeni stuleci znajdowała się ona pod panowaniem wandalskim, bizantyńskim, pizańskim i genueńskim, a wreszcie aragońskim. Mimo swojego położenia w centralnej części Mediterraneum, Sardynia nie zawsze była jedynie przedmiotem rywalizacji śródziemnomorskich potęg. We wczesnym średniowieczu na terenie wyspy ukształtowały się cztery niezależne królestwa, tzw. giudicati – Gallura, Cagliari, Torres i Arborea.
MARCIN WIECZOREK
24. Funeralia Gnieźnieńskie – sprawozdanie
W dniach 15-16 maja 2024 r. w Instytucie Kultury Europejskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Gnieźnie odbyła się po raz dwudziesty czwarty konferencja Funeralia Gnieźnieńskie. Tegoroczna edycja nosiła tytuł Od „Adama i Ewy” do współczesności: więzy rodzinne i społeczne w ujęciu biologicznym i kulturowym. Zaprezentowano 30 wystąpień, których tematyka obejmowała szeroki zakres geograficzny i chronologiczny. Łączyło je jedno pytanie: czy archeologia i historia mogą pomóc nam zrozumieć przeszłą strukturę rodziną i społeczną?
MARCIN WIECZOREK
Konflikt interesów. Bizantyńsko-perskie zmagania o jedwab
Jedwab stanowił dla Bizantyńczyków towar niezbędny dla podtrzymania prestiżu cesarza i jego relacji z poddanymi. Jednak szlak handlowy, którym przywożono tę cenną tkaninę do Cesarstwa, kontrolowali Persowie, od kilku wieków będący wrogami Bizantyńczyków. Aby ominąć perskich pośredników, próbowano ustabilizować nowe trasy przez Kaukaz, centralną Azję i tereny współczesnej Etiopii, a także prawdopodobnie korzystano z usług szpiegów.
DR RAFAŁ RUTKOWSKI
Uczta postrzyżynowa jako początek nowej dynastii – wariant polski i norweski
Dobrze znana historia uczty postrzyżynowej pierwszego legendarnego władcy z dynastii Piastów znajduje swoje lustrzane odbicie po drugiej stronie Bałtyku, w mroźnej Norwegii. Co łączy Siemowita, pradziadka Mieszka I, z Haraldem Pięknowłosym?
MICHAŁ GNIADEK-ZIELIŃSKI
Lejre – zapomniane królestwo Północy
Entuzjaści kultury staronordyckiej doskonale znają szwedzką Uppsalę, którą to według Snorriego Sturlussona władać miał sam Odyn. Stąd wywodzić się mieli norwescy Ynglingowie. Nie mniejszą rolę w średniowiecznej wyobraźni Skandynawów odgrywało jednak Lejre, o którym dziś, poza Danią, mało kto pamięta.
MICHAŁ GNIADEK-ZIELIŃSKI
O Lechu, Czechu i Rusie – nie taka sobie średniowieczna bajeczka*
Opowieść o trzech braciach od XIX w. należy do kanonu polskich legend. Czy jesteśmy jednak w stanie wskazać jej źródła? Tak. I wszystko wskazuje na to, że sięgają one głębiej, niż mogłoby się na pozór wydawać.
MICHAŁ GNIADEK-ZIELIŃSKI
Chrobry, Wojciech i inni „wariaci”
Choć dziś Bolesława Chrobrego postrzegamy przede wszystkim jako hardego wojownika, który poił konie w Odrze i Dnieprze, to należy pamiętać, że należał do zupełnie niezwykłego środowiska apokaliptycznych radykałów, którzy chcieli budować nową epokę w dziejach świata.
.jpg "Magnus Haroldson, komes Wrocławia i Mazowsza – syn ostatniego anglosaskiego władcy Anglii w Polsce?")
RAFAŁ GUMIŃSKI
Magnus Haroldson, komes Wrocławia i Mazowsza – syn ostatniego anglosaskiego władcy Anglii w Polsce?
Jakie przesłanki świadczą o tym, że nierozpoznana do dziś, wspominana w kronice Anonima zw. Gallem postać komesa wrocławskiego i mazowieckiego o imieniu Magnus może być identyfikowana z Magnusem Haroldsonen, synem ostatniego anglosaskiego króla Anglii Harolda II Godwinsona?
JAKUB KAROL PAWLICKI
Pogańskie noże ofiarne czy ekwipunek zielarki? Noże wolutowe w społeczności słowiańskiej
Noże wolutowe znajdowane są na stanowiskach datowanych na okres poprzedzający powstanie państw środkowoeuropejskich. Ich zagadkowość przejawia się w niewielkiej liczbie znalezisk i przypisaniu im specyficznej funkcji. Jakie było przeznaczenie noży? Czy uśmiercano nimi zwierzęta ofiarne? Czy wyszły z użytku wskutek przyjęcia nowej wiary? Próbą odpowiedzi na te pytania jest poniższy artykuł.
Portal prowadzony przez
Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnieul. Kostrzewskiego 1, 62-200 Gniezno
t: 61 426 46 41
e: wczesnesredniowiecze@muzeumgniezno.pl
ZAJRZYJ DO NAS
Godziny otwarcia
od poniedziałku do niedzieliod 9.00 do 18.00
